Етӗрне муниципаллӑ районӗнче пӑру вити уҫӑлнӑ. Ӑна «Родина» хуҫалӑхра ӗҫлеттерсе янӑ. Мӑйракаллӑ ҫамрӑк выльӑх ӳстермелли тата самӑртмалли витере 250 пуҫ выльӑх вырнаҫать.
Проектӑн пӗр пайне саплаштарма патшалӑх укҫипе усӑ курнӑ. Федераци хыснинчен 8,9 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Унсӑр пуҫне республика хыснинчен тепӗр 5,5 миллиона яхӑн тенкӗ куҫарса панӑ.
«Родина» хуҫалӑх 2 пин гектар ҫинче ӳсентӑран ӳстерет, унсӑр пуҫне выльӑх-чӗрлӗх ӗрчетессипе тӑрӑшать.
Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсенче кондициллӗ вӑрлӑх нумайланнӑ. Пӗлтӗрхи раштавӑн 1-мӗшӗ тӗлне илсен ун пек паха вӑрлӑх мӗнпур вӑрлӑхран 68 проценчӗ чухлӗ пулнӑ, халӗ вара — 76 процент.
Ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермер хуҫалӑхӗсенче пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсен вӑрлӑхӗ 50,9 пин тонна пур, е ҫураки валли кирлинчен — 106 процент.
«Россельхозцентр» предприяти ӗҫченӗсем 34,3 пин тонна вӑрлӑха тӗрӗсленӗ.
«Ҫураки валли кондициллӗ вӑрлӑх шучӗ ӳссе пырать. Паха вӑрлӑх акса хӑварсан тухӑҫ та пысӑк пулӗ», – тенӗ республикӑн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов.
Вӑрлӑха хатӗрлессипе лайӑххисен шутӗнче — Ҫӗмӗрле муниципаллӑ округӗнчи (100%) тата Ҫӗрпӳ округӗнчи (99%) хуҫалӑхсем.
Чӑваш Енре усӑ курман ҫӗре пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртессипе ҫулсеренех ӗҫлеҫҫӗ. 2023 ҫулта 7651 гектар лаптӑка пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртнӗ. Ку вӑл планпа пӑхса хӑварнин 76 проценчӗ пулать. Кун пирки республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ.
2023 ҫулх кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне пирӗн республикӑра усӑ курман ҫӗр 27,8 пин гектар пулнӑ. Планпа килӗшӳллӗн ҫулталӑк вӗҫлениччен 10 пин гектара пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртмелле.
Ҫак енӗпе Элӗк тата Хӗрлӗ Чутай муниципаллӑ округӗсем лайӑх ӗҫленӗ.
Ума лартнӑ тӗллеве Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Шӑмӑршӑ тата Ҫӗмӗрле тӑрӑхӗсенче пурнӑҫлайман.
Патӑрьел муниципаллӑ округӗнчи Тутар Тимеш ялӗнче выльӑх самӑртмалли цех уҫӑлнӑ. Унта 250 пуҫ вырнаҫать.
Хресчен фермер хуҫалӑхӗн ертӳҫи Камиль Салихов пӗлтӗр грант илнӗ. Инвестици проекчӗ 25 млн тенке ларнӑ. 15 млн тенки - грант укҫи. Ытти - фермерӑн хӑйӗн укҫи. Вӑл чылай ҫул ӗнтӗ сурӑх, лаша ӗрчӗтет. Халӗ ҫӗнӗ енпе ӗҫлесшӗн - мӑйракаллӑ шултра выльӑх усрасшӑн. Ҫӗнӗ цехра ӑратлӑ вӑкӑрсем самӑртасшӑн. Унта вӗсене кӑкармасӑрах усрасшӑн. Хальлӗхе хуҫалӑхра - 155 шултра выльӑх. Вӗсен шутне пысӑклатасшӑн, фермӑна вара пысӑклатасшӑн.
Шупашкар муниципаллӑ округӗнче «Чурачӑк» хуҫалӑхра пӑрусене усрамалли ферма хута янӑ. Икӗ лапама 9 уйӑхра хута янӑ. Ӗҫе пӗлтӗр раштав уйӑхӗнче тума пуҫланӑ та кӑҫал авӑн уйӑхӗнче вӗҫленӗ.
Фермӑна 750 пуҫ вырнаҫтать. Унта пӑрусене кӗртнӗ ӗнтӗ. Палӑртмалла: вӗсене хуҫалӑх хӑй ӗрчетет. Вӗсем ӳстернӗ ӑратсем пирки регион тулашӗнче те пӗлеҫҫӗ.
«Чурачӑк» хуҫалӑх унччен патшалӑх пулӑшӑвӗпе пӗрре те усӑ курман, йӑлтах хӑйӗн вӑйӗпе ҫӗкленӗ. Хальхинче вара инвестици проектне хутшӑнма шутланӑ. Ҫӗнӗ лапамсене тума 160 миллиона яхӑн тенкӗ тӑкакланӑ.
Хуҫалӑх 600 пуҫ вырнаҫакан пӑру фермине кӑҫалах тума пуҫласшӑн, ӗҫе ҫитес ҫул вӗҫлесшӗн.
Чӑваш Енри аграрисем 965 пин ытла тонна тыр-пул пухса кӗртнӗ. ЧР ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗп ял хуҫалӑх культурисен вӑтам кӑтартӑвӗ юлашки виҫӗ ҫултинчен иртнӗ.
Пӗлтӗрхипе танлаштарсан, кӑҫал тыр-пул тата пӑрҫа йышши культурӑсем ытларах акнӑ, 547 пин гектарпа танлашнӑ. Кӑҫал ҫанталӑк типӗ тӑнӑ пулсан та аграрисем тыр пул нумай, 965 пин тонна, пухса кӗртнӗ. Ку енӗпе Елчӗк, Канаш, Улатӑр, Ҫӗрпӳ муниципаллӑ округӗсем малтисен ретӗнче пулнӑ. Муркаш тата Сӗнтӗрвӑрри муниципаллӑ оркругӗсем вара ку кӑтартупа кайра пынӑ.
Краснаормейски тата Ҫӗрпӳ муниципаллӑ округӗсенче туса илнӗ пӑрҫана Китая ӑсатма пуҫлӗҫ. Унччен Чӑваш Енрен ку ҫӗршыва ҫак культурӑна ӑсатни пулман.
Китай импорт пӑрҫана йышӑниччен питӗ ҫирӗп тӗрӗслет. Ку енӗпе вӗсем тӗнчере чи ҫирӗп ыйтакансенчен пӗрисем. Ҫак округсенчи пӑрҫа вара Китай ыйтнине тивӗҫтерет.
Экспертиза ирттернӗ хыҫҫӑн пирӗн патри пӑрҫара сӑтӑрҫӑсем ҫуккине палӑртнӑ. Ӑна упрамалли вырӑна тасатнӑ, микробсене вӗлернӗ.
Паян — ял хуҫалӑхӗчен тата тирпейлекен промышленноҫра ӗҫлекенсен професси уявӗ. Ҫав ятпа вӗсене республика Элтеперӗ Олег Николаев саламланӑ.
«Сирӗн ӗҫӗр – професси кӑна мар, вӑл эсир хӑвӑр валли юратса суйласа илнӗ пурнӑҫ йӗрки те. Агропромышленноҫ комплексӗнче ӗҫлеме иксӗлми вӑй-хал, яваплӑхпа тӑрӑшулӑх кирлӗ. Чӑваш Ен апат-ҫимӗҫ хӑрушсӑрлӑхне тивӗҫтерессишӗн 20 пине яхӑн ҫын ырми-канми вӑй хурать.
Ял хуҫалӑх ӗҫченӗсем ҫӗр пулӑхлӑхне ӳстерессишӗн ҫине тӑраҫҫӗ, выльӑх-чӗрлӗх ӗрчетеҫҫӗ, пысӑк тухӑҫ туса илеҫҫӗ, ҫапла майпа Чӑваш Енре тата Раҫҫейӗн ытти регионӗсенче пурӑнакансене пахалӑхлӑ та усӑллӑ апат-ҫимӗҫпе тивӗҫтереҫҫӗ. Тирпейлекен предприятисем вара регион экономикине аталантарма, ҫӗнӗ ӗҫ вырӑнӗсем йӗркелеме тата ҫынсен пурнӑҫне лайӑхлатма пулӑшаҫҫӗ», — тенӗ саламра.
Ҫитес ҫул Чӑваш Енре ҫӗрулми куравӗ хӑҫан иртӗ? «Агро-Инноваци» сайтӗнче ҫакна палӑртнӑ.
Регионсен хушшинчи «Ҫӗрулми – 2024» курав ҫитес ҫул нарӑсӑн 29-мӗшӗнче пуҫланӗ те пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче вӗҫӗленӗ. Ҫав вӑхӑтра ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ те иртӗ.
Ҫавӑн пекех ҫавра сӗтелсем йӗркелӗҫ, хамӑр патра тата ют ҫӗршывсенче туса илнӗ сортсен экспозицийӗ пулӗ. Кунсӑр пуҫне ҫӗрулмирен пӗҫернӗ апат-ҫимӗҫе тутанма май пулӗ.
Чӑваш Енри 40 делегат Мускавра иртекен курава тухса кайӗ.
Раҫҫейӗн «Ылтӑн кӗркунне-2023» 25-мӗш ял хуҫалӑх куравӗ юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнчен тытӑнса 7-мӗшӗччен иртӗ.
Ял хуҫалӑх куравӗнче ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнчи пултаруллӑ аграрисен опычӗпе паллашма май килӗ.
«Пирӗн те ырӑ енсем пур. Республикӑра пӗрремӗш агромаркет уҫӑлӗ», — тенӗ республикӑн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов.
-1.7 °C